در حال بارگزاری ...
اواخر آذر ماه ۹۸ بود که داشتیم با استاد سپیده جلوخانی عزیز صحبت می کردیم و بخاطر یک ایده یهویی قرار شد به مناسبت شب یلدا یک کارگاه یک روزه در مورد امید و انگیزه در روستای مبارکه و اقامتگاه ناردونه یزد برگزار کنیم و قسمت آموزش نجوم و رصدش رو هم من برعهده گرفتم.
چون یه سه سالی سابقه کار در حیطه نجوم آماتوری رو داشتم و میخواستیم هم آموزش باشه هم گردش هم یه آموزش تفریحی جذاب مثل رصد داشته باشیم.
با خودم فکر کردم چه خوب میشه در کنار نجوم و رصد آداب شب رصدی رو هم به دوستان آموزش بدم تا هم اونجا بدونند چه اتفاقی قراره بیفته و فضا به چه شکله و حس خوبی برای خودشون و بقیه بسازند هم اینبار که خواستن هر جایی هر شب رصدی شرکت کنند دیگه بخاطر ندونستن یک سری چیزها گیج نشوند.
این شد که اتیکت و آداب شب رصدی رو هم آموزش دادم و سعی کردم تحقیقات و تجربیات خودم از شبهای رصدی رو با هم ترکیب کنم و هرچیزی که ممکن بود باعث اذیت خودشون و دیگران در این شب بشه رو بتوی آموزششون بیارم . نتیجه ش چی شد؟ نتیجه ش برای خودم خیلی جالب بود چون همون شب دو تا تجربه از افراد حاضر داشتم. دسته ای که سر کلاس بودن و آموزش دیده بودن و دسته ای که نبودن و آخر کار اومدن.
همه افرادی که توی کلاس شرکت کرده بودن موقع رصد که رسید موارد رو رعایت کردن و از قضا اون چند نفری که داخل کلاس نبودن و آخر کار به جمعمون پیوستند رعایت نکردند و اونجا بود که فهمیدم آداب و اتیکت همه جا کاربرد داره و خیلی اوقات صرفا ندونستن ما آدمهاست که باعث اذیت خودمون و دیگران میشه.
نمیدونیم و تلاشی هم برای یادگیریش نمی کنیم.
این شد که اومدم و این مقاله تقریبا مفصل رو برای همه دوستداران نجوم و رصد قرار دادم تا همه استفاده کنند هم منجمهایی که شب رصدی برگزار می کنن هم شرکت کنندگان این رویداد. پس این شما و این هم آداب و اتیکت شب رصدی 🙂
قبل خوندن مقاله هم یه چندتا عکس از اون کارگاه قشنگ و جذاب براتون میزارم:
قرار است در یک شب رصدی شرکت کنید؟ شما را به مهمانی ستارگان دعوت کرده اند؟ یا خودتان در این رویداد ثبت نام کرده اید؟ حتما تجربه شیرینی برای شما خواهد بود و صد البته اگر اتیکت و آداب شرکت در این رویداد را بدانید تجربه لذتبخشتری برای شما و سایر شرکت کنندگان از رصد آسمان شب رقم خواهد خورد.
در این مطلب می خواهیم به اتیکت و آداب شب رصدی (یا به عبارت دیگر رفتار حرفه ای در رصد) پرداخته و نکاتی را خدمت شما ارائه دهیم که اگر رعایت کنید هم خودتان حس خوبی خواهید داشت و هم دیگران.
طبیعتاً این آداب هم مثل سایر زمینه های اتیکتی بر مبنای سه اصل احترام، توجه و صداقت می باشد.
اتیکت و آدابی که در شبها و رویدادهای رصدی باید رعایت کنیم از این قرارند:
برای رصد آسمان شب ما به تاریکی محیط نیاز داریم چون هرچقدر تاریکتر درخشش و زیبایی ستارگان بیشتر و قابلیت مشاهده آنها بهتر خواهد بود.
از سوی دیگر زمانیکه چشم افراد حاضر در آن محیط به تاریکی عادت می کند مردمکها گشاد شده و آماده رصد اجرا آسمانی خواهند شد. (هرچند اغلب رصدهای داخل شهر آلودگی نوری زیاد ناخواسته ای به همراه دارند)
اکنون اگر کسی ناگهان نوری را بیاندازد آن هم بدون هماهنگی چشم افراد را اذیت کرده و موجب آزارشان خواهد شد.
برخی حتی موقع رصد یک نفر ناگهان نوری را از جلوی تلسکوپ عبور داده و این کار باعث آسیب دیدن چشم فرد پشت چشمی تلسکوپ یا دوچشمی خواهد شد.
پس از روشن کردن نور سفید (چراغ قوه، فلش دوربین، هدلایت، نور صفحه موبایل، اسباب بازیها یا حلقه های نور) در حین رصد خودداری کنید مگر با اعلام و هماهنگی قبلی مثلا برای پیدا کردن چیزی یا روشن کردن مسیر برای دیگران.
همچنین برای عکسبرداری که طبیعتاً بدلیل محیط تاریک به فلش زدن نیاز دارید هم حتماً اطلاع دهید تا نور ناگهانی آن باعث آسیب رساندن به چشم دیگران نشود.
بخاطر داشته باشید تنها نور مجاز حین رصد نور قرمز می باشد. و چراغ قوه های مخصوص رصد دارای هر دو نور سفید و قرمز هستند. حتی می توانید چراغ قوه های خود را با یک طلق قرمز بپوشانید تا به دید شب خود و دیگران آسیب وارد نکنید.
اپلیکیشنهای رصدی هم دارای دو حالت نور صفحه سفید و قرمز هستند که باید از قبل آن را روی حالت قرمز قرار دهیم.
حتما لباس گرم همراه خود داشته باشید چه در تابستان چه در زمستان، به ویژه اگر در کویر شب رصدی برگزار می شود. چون دمای هوا بعد از تاریکی سریع افت می کند و ممکن است غافلگیر شوید و نتوانید از این رویداد لذت کافی ببرید.
پس یک ژاکت یا یک کاپشن (بسته به دمای هوای محیط)، جوراب کلفت ساق بلند (هم برای گرما هم برای محافظت از جانوران و حشراتی که ممکن است در بیابان یا محیط وجود داشته باشند)، دستکش و شال یا کلاه گرم همراه خود داشته باشید.
حتما یک زیر انداز کوچک (یا بزرگ) همراه خود داشته باشید تا برای استراحت کوتاه مدت بتوانید از آن استفاده کنید اما بخاطر داشته باشید برخی از افراد تصور می کنند با نشستن روی زمین گرمتر خواهند شد
ولی جریان هوای سرد نزدیک زمین موقع نشستن بیشتر است و سرما را بیشتر حس خواهید کرد. پس برای طولانی مدت نمی توانید روی زمین بنشینید. ولی برای کوتاه مدت به آن نیاز خواهید داشت.
ایستادن زیاد پشت تلسکوپ یا دوچشمی و نگاه به بالا انرژی شما را ممکن است تحلیل ببرد پس حتما یک خوراکی مقوی مثل خرما یا شکلات همراه خود داشته باشید. نسکافه، قهوه یا چای هم برای گرم شدن گزینه مناسبی هستند. اگر نوشیدنی مقوی خاصی مثل دمنوشها یا نسکافه های بدون قند میل می کنید همراه خود بیاورید. اما نکته بعدی را فراموش نکنید.
این کار هم برای ابزار خطرناک است هم برای افرادی که اطراف شما و ابزار هستند چون ممکن است ناخواسته در تاریکی خوراکی یا نوشیدنی خود را روی آنها بریزید.
کمترین اثر آن این است که روی خودتان ریخته و اگر نسوزید حداقل لباس و کفش چسبناکی را باید تا آخر تحمل کنید.
به ابزار رصدی دست نزنید مگر اینکه خود منجمین به شما بگویند.
دود ناشی از سیگار و قلیون و غیره به اپتیکهای گرانقیمت و سلامت ریه های دیگران آسیب می زنند. و ما قرار است کاری کنیم که هم خودمان لذت ببریم هم دیگران.
به هیچ عنوان نزدیک ابزار نجومی آتش به پا نکنید. هم نور آن هم دود آن به حضار در شب رصدی و اپتیکها آسیب می زند. اگر برای گرم شدن هم به آن نیاز دارید باید فاصله زیادی با محل ابزار داشته و پشت دیواری باشد که نور آن مانع از رصد نشود
رصدهای عمومی و خصوصی هم مثل محیطهای آموزشی نیاز به سکوت دارند. اغلب افرادی که برای رصد آسمان شب می آیند یکی از دلایل آن همین سکوت آسمان شب کویر است.
افراد سلایق و شخصیتهای مختلفی دارند و ما باید طبق اصول اتیکتی طوری رفتار کنیم که موجب حس خوب خود و دیگران بشویم نه اینکه فقط خودمان را در نظر بگیریم.
سروتونین (هورمون شادی آور) را بگذاریم برای فعالیتهای دیگر که سکوت لازمه آن نیست. سر و صدا در کویر و شبهای رصدی نه تنها باعث آزار دیگران می شود بلکه ممکن است امنیت خودتان را به خطر بیاندازد و جانورانی را به سمت شما بکشاند.
پس از سر و صدا در شب و صبح زود در این رویداد بپرهیزید و سکوت طبیعت و جمع را به هم نزنید.
برای عده ای ممکن است خود تاریکی هراس آور باشد پس لطفا با شوخیهای عجیب و غریب باعث آزار دیگران و حس بد آنها نشوید. لذت بردن از این رویداد حق همه شرکت کنندگان آن است.
سلیقه موسیقی افراد به حدی با هم متفاوت است که بهتر است از پخش آن خودداری شود
گروه موسیقی مورد علاقه شما، ممکن است مورد علاقه بقیه حضار در آن رویداد نباشد اگر واقعا می خواهید به موسیقی گوش بدهید از هدفون استفاده کنید یا اگر گروه کوچکیست از آنها بپرسید با پخش آن موسیقی مشکلی ندارند؟
صبر در شب رصدی ضروریست. گرفتن اجرام آسمانی برای منجمین زمانبر است و برای گرفتن یک سحابی یا کهکشان یا اجرام بسیار دور شاید چندین دقیقه درگیر پیدا کردنش باشند.
پس اینکه مرتب بگویید «پس چی شد؟ پیدا نشد؟» و جملاتی شبیه این (که گاهی برخی حتی شروع به تمسخر می کنند) هم حس منجم و هم حس سایرین را بد خواهد کرد
ضمن اینکه نه تنها در سرعت کار تاثیر مثبتی نخواهد داشت بلکه ممکن است منجر به زمان انتظار بیشتری هم برای شما بشود. پس لطفا صبور باشید.
یک حرکت بی دقت و خوردن پا یا دست شما به خود تلسکوپ و دوچشمی یا پایه های آن همان، و برباد رفتن زحمت منجم برای گرفتن آن جرم آسمانی همان و انتظار مضاعف برای طی شدن این پروسه همان. پس با احتیاط اطراف حرکت کنید.
لطفا از گروه جدا نشوید تا امنیت بیشتری داشته باشید و در قالب گروه فعالیت داشته باشید. تک روی در هیچ فعالیت گروهی نتیجه خوبی ندارد. شب رصدی هم از این قاعده مستثنی نیست.
وقتی هم نوبت شما شد تا از داخل چشمی جرم آسمانی را تماشا کنید لطفا یکبار که مشاهده کردید نوبت را به نفر بعد بدهید. نه اینکه به چشمی تلسکوپ بچسبید و اجازه تماشا به دیگران ندهید.
دیگران هم انتظار کشیده اند و حق لذت بردن دارند.
اگر می خواهید از اپلیکیشنهای نجومی استفاده کنید حتما قبل از رویداد آن را دانلود کرده و دیتای آن را هم نصب کنید تا در حالت آفلاین بتوانید استفاده کنید. (در کویر ممکن است وصل شدن به اینترنت برایتان مقدور نباشد)
اینکار در زمان شما صرفه جویی کرده و آمادگی بهتری برای رصد خواهید داشت. ضمن اینکه این ابزار اطلاعات خوبی را می توانند در مورد اجرام آسمانی در اختیار شما قرار دهند.
خردسالان معمولاً درکی از آنچه از طریق چشمی مشاهده می کنند ندارند. پس احتمالاً لذتی نخواهند برد. ضمن اینکه به دلیل حس غریزی ناخودآگاه تمایل به گرفتن اشیا (در اینجا چشمی) را دارد.
حال اگر خردسالی همراه شماست که می خواهد جرم مورد نظر را از چشمی مشاهده کند حتما او را بغل کرده و مراقب دستانش باشید تا چشمی را نگرفته و تصویر را بهم نزند.
به تعداد هر چند نوجوان حتماً باید یک سرپرست بزرگسال حضور داشته باشد (یک نسبت مناسب) تا رفتار مناسب و قواعد رصدی را از پیش به آنها بگوید.
این ابزار ممکن است به خودتان و دیگران آسیب برسانند مخصوصا گرین لیزر که برای اغلب افراد تازه وارد جذابیت دارد پس این ابزار فقط باید توسط افرادی که شب رصدی را برگزار می کنند مورد استفاده قرار بگیرد
در حالیکه رصد های خصوصی خیلی اجتماعی هستند برخی افراد اولویتهای خودشان را دارند. مثلاً برخی که در حال عکسبرداری از آسمان شب هستند عموماً ترجیح می دهند با دیگران فاصله داشته باشند تا بتوانند تصاویر خوبی ثبت نمایند پس قضاوت اشتباه در موردشان نداشته باشید.
قبل از رفتن به رویداد رصدی حتما آسمان آن شب را هم از لحاظ وضعیت اجرام آسمانی هم از لحاظ آب و هوایی چک کنید. چون ممکن است برای اجرامی برنامه ریزی کنید که آن شب در آسمان قابل رویت نباشد.
یا وجود ماه در کل شب رصدی مانع از دیدن آن جرم آسمانی شود. اگر آسمان هم ابری باشد کلا برنامه رصد شما منحل خواهد شد (هرچند گاهی با چک کردن از قبل هم ممکن است این اتفاق رخ دهد و باید حتما برای این مورد هم پلنی طراحی کنید که افراد همراه شما حس بدی نداشته باشند)
یک تلسکوپ یا یک دوچشمی برای رصدهای که افراد زیادی حضور دارند کافیست. تعداد لوازم جانبی خود را نیز محدود کنید هرچقدر بیشتر به همراه داشته باشید بیشتر استرس مراقبت از آنها را باید تحمل نمایید
افرادی که در رصدهای عمومی شرکت می کنند ممکن است نحوه استفاده از ابزار نجومی را ندانند و ممکن است انگشتها یا بینیشان را به چشمیها بچسبانند. پس چشمیهای گرانقیمت خود را برای استفاده فردی نگه دارید.
افرادی که هیچوقت تا کنون از تلسکوپ به آسمان نگاه نکرده اند ممکن است ندانند از کجا باید این کار را انجام دهند. پس چشمی را به آنها نشان دهید یا حتی نشان دهید چطور داخل آن نگاه کنند
بسته به تجهیزاتی که همراهتان هست و چیزی که به آن قرار است نگاه کنید، چشمی ممکن است در محلی نباشد که کودکان و بزرگسالان بتوانند به آن نگاه کنند. اینجاست که یک چهارپایه تاشو می تواند برای ثابت نگه داشتن حالت افراد به شما کمک کند
اگر کسی کاری انجام می دهد که ممکن است به تجهیزات شما آسیب بزند یا منجر به جراحتی شود به او بگویید دست از این کار بردارد. قبل از اینکه افراد استفاده از تجهیزات را شروع کنند دستورالعملهای لازم را به آنها بدهید. («به تلسکوپ دست نزنید فقط از طریق چشمی نگاه کنید»)
اگر تجهیزاتی دارید که جایی در مسیر راه رفتن افراد مستقر شده است نوار شبرنگ روی آن بزنید (مثل پایه های سه پایه)
و در نهایت یادتان باشد بعد از اتمام شب رصدی طبیعت و محیط زیست را همانگونه که تحویل گرفته اید تحویل دهید تصور نکنید کویر و بیابان است و نیازی نیست. حتما ریخت و پاشهای خود را جمع کنید.
من یک عشق تدریس و آموزش دادنم که همیشه از خدا خواستم شغلی بهم بده که از شدت علاقه و لذت گذر زمان رو توش نفهمم و الان مواقعی که آموزش میدم و سر کلاس هستم دقیقاً همین حال رو دارم. در این سایت در کنار شما هستم تا با هم اتیکت، آداب معاشرت و رفتار حرفه ای رو یاد بگیریم تا بتونیم روابط بهتر و موثرتری با سایرین ایجاد کنیم، سریعتر به موفقیت برسیم و در نهایت دنیای بهتر و زیباتری برای خودمون و دیگران بسازیم. پس با ما درخشان باشید.
گروه مراقبه "درون را دریاب" - VIP تومان430,000
کودک خوش آداب - دوره پیشرفته اتیکت کودکان تومان2,100,000
کلوب خوش اتیکتها تومان780,000
نوجوان خوش آداب - دوره مقدماتی اتیکت نوجوانان تومان1,100,000
کودک خوش آداب - دوره مقدماتی اتیکت کودکان تومان690,000
