به قول دیل کارنگی اسم افراد زیباترین آوا و آهنگی است که مخصوص او در این دنیا به وجود آمده است. (بجز افرادی که به هر دلیلی آن را دوست نداشته و تعویض می کنند) پس اسم آنها هم بخشی از دنیای مطلوبی است که باید به آن احترام بگذاریم.

برای این منظور نکاتی هست که باید به آنها توجه داشته و رعایت نماییم تا بتوانیم حس بهتری به افراد داده و در نتیجه روابط بهتر و موثرتری برای خود بسازیم.

دستکاری نکنیم!

اینکه اسمی را شنیده و به سلیقه و دلخواه خود طور دیگری تلفظ کنیم یا آن را قطعه قطعه کرده و بدون اجازه همانی که دلمان خواست برای صدا زدنش خطاب نماییم نشان از خودخواهی ماست و اینکه ما مهم هستیم نه او. قطعاً قرار نیست با این کار به دنیای مطلوب او وارد شده و رابطه بهتری را شکل دهیم.

مثال:

خطاب محمد با ممد

خطاب فردی با نام کوچک بدون اجازه

و مثال های دیگر

همه ما بخاطر داریم که از همان کودکی وقتی کسی اسم ما را کامل و درست تلفظ می کرد حس ویژه تری نسبت به او داشتیم. علاوه بر تجربه کودکی خودم، من این موضوع را از چند نفر پرسیدم و پاسخ آنها صحت این موضوع را تایید کرد به ویژه افرادی که اسمشان از دو بخش تشکیل شده بود.

مثلا دوستی می گفت عمویی داشتم که فقط او مرا به اسم کاملم صدا می زد و من او را بیشتر از بقیه عموهایم دوست داشتم.

یا افرادی که می گفتند وقتی بعضی اسم ما را با سید/سادات آن صدا می زنند (سید رضا، مریم سادات) حس بهتر و ویژه تری نسبت به آنها داریم.

نام کوچک خطاب کنیم؟!

اتیکت می گوید شما نباید از اسم کوچک افراد برای خطاب آنها استفاده نمایید مگر اینکه خود اجازه این کار را به شما بدهند. در عین حال چسبیدن به این قانون برای خود فرد نیز ممکن است خیلی سختگیرانه به نظر برسد.

شما می توانید سرنخ نحوه احوالپرسی خود را از برخورد طرف مقابل بگیرید. اگر فوراً شما رو علی صدا زد، آنوقت می توانید این احتمال را بدهید که مدل برقراری ارتباط او با نام کوچک است.

وقتی تردید دارید- مثلاً شخصی که بزرگتر از شماست، یک مدیر ارشد اجرایی، یا یک فرد مشهور یا نامی در اجتماع- قبل از اینکار اول اوضاع را سنجیده و با احتیاط برخورد نمایید.

اگر شما را آقای رضایی یا خانم محبوبی صدا زد پاسخ خود را دریافت می کنید. و بجز وقتی که خودش به شما بگوید: « لطفاً من رو محمد/مریم صدا کن»، شما همچنان از لقب آقا و خانم استفاده کنید.

در محیط های غیر رسمی و در اولین برخورد هم شما می توانید خودتان سوال کنید: «می تونم مریم/محمد صداتون کنم؟» و این روش در محیطهای دوستانه هم حس بهتری به مخاطب شما خواهد داد یعنی من برای وارد شدن به حریم دوستی و صمیمت تو، ازت اجازه می گیرم پس این احترام شما به مراتب حس بهتری را به طرف مقابلتان منتقل خواهد نمود.

 همچنین به یاد داشته باشید که شخصیتهای مختلف ممکن است واکنشهای متفاوتی به این نوع خطاب داشته باشند و رابطه صمیمانه از دید افراد تعاریف مختلفی دارد. اگر با فردی روبرو شدید که درونگراست و او را سریعاً و بدون اجازه با اسم کوچک خطاب کردید (به ویژه جنس مخالف) بدانید که بجای نزدیک شدن به او از او فاصله گرفته و گارد دفاعی او را فعال خواهید نمود چون به منزله ورود به فضا و حریم شخصی است که به شدت توصیه می شود در فضای کاری حتما آن را رعایت نمایید و الا فرصت ایجاد رابطه را از دست خواهید داد. 

خطاب نام کوچک شما

اگر از شما پرسیدند «می تونم مریم/محمد صداتون کنم؟» اگر دوست داشتید جواب مثبت می دهید اگر خیر، بهترین روش این است که بگویید: «متشکرم از این حس دوستی و صمیمیت شما/ حس دوستی و صمیمیت شما برام ارزشمنده اما ممنون میشم اگر نام فامیلم رو صدا کنین یا اینطوری راحتترم»

و اگر فردی بدون اجازه به این نحو شما را صدا زد از یکی از اصول مهم اتیکتی استفاده کنید «هیچگاه کاری نکنید که به دیگران (بخاطر رعایت نکردن اتیکت) حس شرمندگی داشته و آنها را شرمسار کنید»*

فقط کافیست شما به روش خود یعنی خطاب نام خانوادگی او ادامه دهید تا او هم متوجه شود که این روش را می پسندید و با آن راحتترید.

*رعایت این نکته بسیار کار سختی است اما مثل هر کار دیگری می توانیم با تمرین به آن دست یابیم.

به اختیار خود برند سازی نکنیم!

به دلایل مختلف از جمله برندسازی ممکن است به دیگران پیشنهاد دهید که نام خانوادگیشان را تعویض کنند. لطفاْ اینکار را نکنید به ویژه در ملاقات و مذاکرات اول.

نام خانوادگی افراد برای آنها مثل یک تاریخ خانوادگی است و عقبه ای از آبا و اجدادی که به آنها افتخار می کند. ممکن است دوست داشته باشد از آن در برند خود استفاده کند یا خیر، بخواهد با برندی جدید این کار را انجام دهد.

پس اینکه به او بگوییم نام خانوادگیت را تعویض کن برای او همان بی احترامی به دنیای مطلوبش محسوب می شود. خیلی بهتر است که در ملاقات اول احترام خود را به او نشان دهیم و در ملاقات های بعدی چند برند را به او پیشنهاد دهیم تا خودش اگر خواست از بین آنها انتخاب کند.

با اسامی نامناسب چگونه برخورد کنیم؟

قبول داریم که برخی از اسامی اصلاً جالب نیستند و معنای بدی دارند اما با این حال ما حق نداریم به آنها بی احترامی کنیم. بسیاری از افراد این اسامی را تعویض می کنند.

اما یادتان باشد که اسم افراد برای آنها مقدس است حتی اگر به نظر شما مسخره و بد برسد. اگر می بینید شخص به سنی رسیده و آن را تعویض نکرده است حتماً برایش جایگاه و دلیلی داشته و خندیدن و تمسخر شما موجب ناراحتی او خواهد شد. لطفاً خودتان را کنترل کنید.

یکی از آشنایان که در مطب دکتر کار می کرد چنین نقل کرد:

«بیماری وارد مطب شد که نام خانوادگی نامناسبی داشت. این خانم بالای ۵۰ سال سن داشت و لحظه ای که من نامش را صدا زدم که وارد اتاق پزشک شود همکار آقایی که کنار من نشسته بود بی اختیار خندید و صدای خنده اش به گوش این خانم رسید. سپس منجر به شکایت بیمار به پزشک شد و آن همکار مورد بازخواست پزشک قرار گرفت.»

وقتی اسم ما را بد تلفظ می کنند!

اتیکت می گوید اگر کسی اسم شما را بد تلفظ کرد و این اتفاق بیشتر از یکبار رخ داد، با ملایمت و به شکل خصوصی درست آن را به فرد بگویید. بهتر است نشانی همراه آن کنید که بهتر یادش بماند.

اما من بدلیل تجربه تدریس زبان می دانم که اگر کلمه ای را از همان ابتدا اشتباه تلفظ کنی و در ذهنت برای مدتی نگه داشته شود اصلاح آن بعد از گذشت زمان دشوارتر خواهد شد پس توصیه می کنم از همان ابتدا نام و نام خانوادگی خود را واضح و درست تلفظ نمایید به ویژه اگر یکی از آنها مثل نام خانوادگی من دشوار است.

من هم تلاش می کنم آن را درست و واضح برای افرادی که برای اولین بار ملاقاتشان می کنم، تلفظ نمایم. اما خیلی از افراد آن را از زبان فرد دیگری شنیده اند که یا او هم به اشتباه تلفظ کرده یا شخص ثالث آن را به اشتباه شنیده است. در نتیجه آن را به دلیل نزدیکی دو حرف «ن» و «ف» به اشتباه با «پ» تلفظ می کنند.

در اینطور مواقع به محضی که آن را بشنوم سعی می کنم اصلاحش کنم. در محیط های رسمی با لبخند می گویم: «دشمن فنا تلفظ درست فامیل من هست.» و در جمع های دوستانه تر با خنده این جمله را به آن اضافه می کنم: «دشمنها رو پناه نمیدن که، نابود می کنن» با این یادآوری در ذهن افراد بیشتر ثبت می شود.

پس اعتقاد دارم هرچه سریعتر آن را اصلاح کنید درصد ماندگاری در ذهن افراد بالاتر می رود و درصد شرمندگی و معذب شدن آنها بخاطر تلفظ بد را پایینتر می آورید در نتیجه هم آنها حس بهتری خواهند داشت و هم شما.

اگر فردی شما را به شخص سومی با تلفظ اشتباه معرفی کرد می توانید با لبخند و شوخی بگویید:

«اسم من به ۶۰ روش تلفظ میشه اما درستش به این صورته ….»

یا جمله طنز دیگری که فرد معرفی کننده خجالت زده نشود.

اسامی دشواری که می شنوید!

اگر اسم فردی که به شما معرفی شد به نظر بسیار غیر عادی و دشوار رسید یا حس کردید آن را اشتباه شنیدید، هیچ اشکالی ندارد که دوباره آن را بپرسید: «ببخشید، درست متوجه نشدم یک بار دیگه اسمتون رو بفرمایین لطفا». اینکه مطمئن شوید اسمی را به درستی تلفظ می کنید نشان از احترام و توجه شما به فرد مقابل است.

اگر اسمی خیلی خاص و پیچیده باشد و می دانید و می خواهید که دوباره آن فرد را ببینید، می توانید کارت ویزیتش را از او درخواست کنید با اینکار به شکل مطمئن تری اسم او را تلفظ خواهید نمود.

وقتی اسم خودمان دشوار است!

اگر نام یا نام خانوادگی شما هم مثل من دشوار و چند بخشی است و می دانید که افراد در تلفظ آن ممکن است به سختی بیفتند خودتان می توانید پیشنهاد دهید که افراد چطور تلفظ کنند.

نام خانوادگی من طبیعتاً در شهر خودمان شناخته شده است اما در شهرهای دیگر احتمال شنیدنش کمتر می باشد من اغلب خودم را دشمن فنا معرفی می کنم اما در اینگونه مواقع پیشنهاد من چنین است: «فامیل من دشمن فنا هست ولی شما می تونین یزدی خطاب کنین که پسوند فامیلمه»

وقتی محیط دوستانه هست!

اگر در یک محیط کاری جو دوستانه و رسم بر این است که افراد همدیگر را به نام کوچک صدا می کنند اتیکت می گوید شما هم این اجازه را به آنها بده تا با نام کوچک شما را خطاب نمایند.

تبصره :

این پیشنهاد به این دلیل است که حس هماهنگ تر و بهتری در محیطی که رسم به این شکل است ایجاد شود. البته این موضوع در ارتباط با جنس مخالف در فرهنگ ما کمتر رایج است و هر کسی با توجه به شخصیتی که دارد ممکن است این کار را دوست داشته باشد یا خیر. پس با توجه به فرهنگ و باورها و اعتقادات خود می توانید از این پیشنهاد استفاده نمایید.

چطور اسامی دیگران را به خاطر بسپاریم

بسیاری از افراد، در طی فرایند معرفی، اسامی دیگران را از یک گوش شنیده و از گوش دیگرشان بیرون می فرستند. ذهن آنها ناگهان خالی شده و در لحظه دست دادن عصبی می شوند. اگر هم روی چیزی متمرکز باشند، آن چیز خودشان است- بجای تمرکز بر ثبت اسامی افراد در ذهن، بر روی این تمرکز دارند که تصویر و برداشت خوبی از خودشان ساخته و کلماتشان را درست بیان نمایند.

شما می توانید وقتی که فردی شما را به یک نفر معرفی می کند بر روی او فرد مقابل متمرکز شوید تا بر این مشکل غلبه نمایید. وقتی شخصی دستش را برای دست دادن پیش می آورد تا خود را معرفی کند به اسمش متمرکز شوید، آن را در طول فرایند احوالپرسی چند بار استفاده و تکرار نمایید و سپس آن را با تصویرسازی ذهنی در ذهنتان حک کنید مثل اینکه چطور روی کاغذ نوشته می شود یا اسمش را ببینید که روی بیلبورد یا تابلوی نئون چشمک می زند.

یا اسمش را به یکی از خصوصیات چهره اش –مثل یک خال- پیوند زده و با همان تصویرش را در ذهن ثبت کنید. ترفندهای دیگری هم هست که می توانید از آن برای ثبت اسم در ذهن استفاده نمایید اما به نظر من بهترین روش در لحظه استفاده کردن آن به صورت مکرر در مکالمه بین شماست.

اگر اسامی دیگران را فراموش کردیم چه؟

اگر از آن دسته از افراد هستید که اسامی افرادی که قبلاً ملاقات کرده اید را فراموش می کنید یا به شکل لحظه ای و بدلیل دغدغه های بسیار ذهنتان از برخی اسامی خالی می شود (که کاملاً طبیعی است و اغلب تجربه اش را داشته ایم)، ابراز این موضوع در آن لحظه چیز خجالت آوری نیست.

صادقانه بگویید: «می دونم که شما رو هفته پیش در جلسه معارفه ملاقات کردم/ می دونم شما قبلاً دانشجوی من بودین/ می دونم جایی شما رو دیدم (این جمله در مورد فردی است که مدت زمان زیادیست از ملاقات وی گذشته است شاید چندین سال)، اما اسمتون رو بخاطر ندارم». ب

جای اینکه بر روی هول شدن و دستپاچگی خودتان متمرکز شده و توجه کنید، سعی کنید فرد مقابل را با این جملات راحت کنید. اقرار کردن به فراموشی خود خیلی بهتر از این است که اصلاً بیخیال معرفی بشوید.

اینکه بگویید «گفتی اسمت چی بود؟» اصلاً درست و مودبانه نیست و از این جمله پرهیز کنید. بهانه بهتر این است که بگویید «ببخشید فراموش کردم» یا «حافظه ام امروز یاری نمی کنه». اگر چیزی از فرد مقابل به یاد دارید آن را بگویید: «کاملاً یادمه که در مورد پروژه آموزشی مرکز مهر صحبت کردیم اما اسمتون رو متاسفانه فراموش کردم. لطفاً یه بار دیگه اسمتون رو می فرمایین؟»

نکته ماقبل آخر:

همه این مواردی که گفته شد ممکن است برای برخی از خوانندگان سخت و دشوار به نظر برسد مخصوصا افرادی که به آن عادت نداشته و رعایت نمی کردند اما اگر برای شما هم کیفیت روابطی که می سازید مهم است و از آن دسته افرادی هستید که به دیگران احترام می گذارید نه فقط راحتی خودتان، مطمئن باشید این پیشنهادات برایتان مفید واقع شده و با رعایت آنها نتایج بهتری را بدست خواهید آورد.

نکته آخر:

این نکات با هدف آموزش، ‌تمرین و یادآوری در این مقاله نوشته شدند. اول برای خودم به عنوان فردی که اتیکت و آداب معاشرت تدریس می کند و دوم برای افرادی که می خواهند روابط بهتری بسازند. هیچ کس از خطا مبری نیست پس تلاش می کنیم با هم و در کنار هم دنیای بهتر و مهربانتری بسازیم.

اگر شما هم تجربه ای در این مورد دارید که برایتان ناخوشایند بوده و هست خوشحال می شویم با ما و خوانندگانمان به اشتراک بگذارید.